14-03-2024
Het is dinsdag 16:00 en ik sta aan de schoolpoort om mijn eigen kids en tig kinderen uit mijn buitenschoolse opvang af te halen van school. Dochterlief komt buiten en ik zie meteen aan haar gezicht dat er iets gebeurd is. Hoe kan het ook anders, het is mijn kind, ik ben haar moeder. Mij maakt ze niets wijs. Wanneer ik erom vraag zegt ze me dat ze het straks wil vertellen, nadat de buitenschoolse kindjes in de opvang zijn afgezet. Ik knik en we wandelen richting Polly. Maar we zijn nog geen 10 meter verder en de tranen rollen als dikke druppels over haar wangen...
Korte voorgeschiedenis om het verhaal goed te kunnen begrijpen; In Lola's jaar zit een groepje meisjes, een 'kliekske' zoals we dat zeggen, die al jaar en dag de plak zwaaien. Iedereen die dit leest kan er zich iets bij voorstellen, ze waren er al van in mijn tijd. Sterker nog, als je het mij vraagt bestaan ze al sinds de dino's nog praatten en tot mijn spijt, zullen zo'n types wellicht altijd blijven bestaan. Laat me ze hier de 'mean girls' noemen. Dochterlief zit ondertussen in het 5e leerjaar en ik ben trots om te zeggen dat ze er nooit van geïntimideerd is geweest. Niets heeft haar ooit weerhouden om haar eigen ideeën te volgen, haar eigen ding te doen, kortom zichzelf te zijn. De portie zelfvertrouwen zit goed bij die dochter van me; niet teveel, niet te weinig, precies goed. Dus erg veel last heeft zij de afgelopen jaren nog niet gehad van de mean girls. Zij laat ze links liggen en vice versa.
Wat ze niet links kan laten liggen is wanneer ze de mean girls ziet pesten. En die keren zijn helaas niet op één hand te tellen. Ze is al meerdere malen ooggetuige geweest wanneer ze met hun kliekje heel zorgvuldig de juiste persoon uitkiezen waarbij ze weten dat ze een wedstrijd gaan spelen die al op voorhand gewonnen is. Als een kat die de muis zijn staart nog eventjes tussen zijn klauwen neemt alvorens ze smakelijk op te eten. Ze zijn met meer, dus ze zijn sterker. Eitje.
Zo speelde er zich dinsdagmiddag op de speelplaats ook een incident af. De mean girls waren weer eens on fire en hadden hun pijlen alwèèr op hetzelfde klasgenootje gericht. Mean girls zijn op hun best als ze een groepje toeschouwers genieten en dit was bij deze dan ook het geval, dus het was een topdag. Lola had genoeg gezien en nam het op voor de muis, die voor de zoveelste keer ondersteboven met haar staart tussen de klauwen van de mean girls was terechtgekomen.
Laat haar toch met rust. Als ze niet wil, dan wil ze niet.
Bam. Voor een kind van 10, tegen de mean girls ingaan mèt publiek.
Ik geloof niet dat ik die ballen had toen ik haar leeftijd had. Hou je bek! Schreeuwt mean girl nummer 1.
Hou zelf je bek. Bijt Lola van haar af.
O-ooh moeten de toeschouwers hebben gedacht.
De mean girls snappen meteen dat 1 mean girl tegen 1 kind niet opgaat.
Dus ze omsingelen Lola.
Iedereen haat je. Jij hebt geen vrienden. Snap je dat eigenlijk zelf niet. Niemand hier vind je leuk. Niemand hier wil je hier hebben. (En ga zo maar door)
Lola wil wel van haar afbijten maar voelt zich alleen. Niemand doet zijn mond open. Niemand springt mee in de bres. Lola voelt de tranen priemen maar weigert er één te laten bij de mean girls. Dus ze verlaat de kring en wandelt weg.
Now, go stand in the corner and think about what you did zou Taylor Swift zeggen. Tieners zijn dat stadium natuurlijk allang voorbij. Dus kijk ik graag in de richting van hun ouders en hun leraars. Beste ouders, haal jullie kop uit het zand, jullie weten dat het over jullie dochters gaat. Beste leraars, kom niet af met excuses als wij stonden niet op de speelplaats, wij hebben het niet gezien, wij hebben het niet gehoord, jullie weten dat er gepest wordt. Niels Destadsbader en consorten mogen nog zoveel anti-pestliedjes schrijven als ze willen. Schoolraden en dergelijke mogen nog zoveel pestbeleid opstellen; zolang de leraar stekeblind en de ouder oost-Indisch doof is zal er niets veranderen.
Toeval wil, ongeveer één maand geleden leerde ik mijn drie oudste de volgende levensles:
Ik gaf ze elk een mooi a4 velletje. (Sommige lezers kennen dit mogelijks want ik heb het uiteraard niet zelf bedacht.) Ik zei hen dat ze met dit velletje papier mochten doen wat ze wilden. Verfrommelen, op stampen, scheuren,... Je mag er zelfs op spuwen als je wil zei ik. Dit vond oudste zoon hilarisch dus hij deed het dan ook veelvuldig. Na een poos vroeg ik hen alledrie of ik het blaadje terug mocht zoals ik het hen gegeven had. Ze keken me alledrie niet-begrijpend aan. Ik verduidelijkte me: Ewel, geef me mijn blaadje eens terug zoals je het kreeg; even glad, zonder scheuren en zonder vlekken. Ze bekijken me alsof ik niet goed wijs ben. Dat kan wel niet hè mama, schieten ze samen in de verdediging.
Inderdaad zeg ik. Dat kan niet meer. Dit is wat er gebeurt met iemand die gepest wordt. Je mag nog 1000x sorry zeggen. De wondes die je hebt gemaakt kan je nooit meer ongedaan maken. Dus pest nooit! Ik wil nooit horen dat één van jullie zich hier schuldig aan maakt. Ze knikken beschaamd en oudste zoon wrijft nog een drietal keer over het blaadje voor wat het waard is; heel goed wetende dat hij het toch niet meer glad krijgt.
Kleine nuance: Ik wil hier nu allerminst de übermoeder uithangen, elke ouder doet z'n best en elke ouder heeft zo zijn eigen accenten. Hier heb ik maar 1 pijler: respect. In alle mogelijke betekenissen van het woord. Dus uitschelden en pesten is gewoon echt een zware no-go. Absolute nultolerantie. En dat weten ze.
Geen enkel kind wordt geboren met deze scherpe woorden. Geen enkel kind spreekt zo in mijn kinderdagverblijven. Ze pikken het op latere leeftijd op en dan is het onze taak, de volwassenen waarmee ze in contact staan, waar ze naar opkijken, om het hen zo snel als mogelijk weer af te leren.
Kinderen van die leeftijd kunnen nu nog niet inschatten welke schade ze aanrichten. Maar volwassenen kunnen dat wel. Een vriendin zei me ooit: "Ze zeggen dat je daar sterker uitkomt, maar dat is bullshit. De pijn die de pesters me hebben aangedaan slijt, maar het gaat nooit weg. En ik ben er helemaal niet sterker uitgekomen, integendeel. Ze hebben van mij een onzeker persoon gemaakt en dat zal nooit veranderen."
Wanneer ik over schade spreek heb ik het niet over Lola. Lola heeft heel bewust een daad gesteld, heel goed wetende wat de consequenties daarvan zouden zijn. Wanneer ik over schade spreek heb ik het over de kinderen overal ter wereld die dag in dag uit worden uitgelachen, vernederd, uitgescholden en gepest. Voor hen voor wie hun school de hel op aarde is. En dat elke dag opnieuw. Het is onze taak als ouders, dè taak als leraar om hier voor eens en voor altijd komaf mee te maken.
Zet die pesters in hun bloot gat (maar niet letterlijk natuurlijk :-D), laat hun ouders naar school komen, maar niet alleen de ouders van pesters, òòk die van de gepeste kinderen. Want deze ouders voelen zich zo vaak in de steek gelaten. Hun hele lijf schreeuwt dat ze hun kind willen beschermen, maar een stemmetje in hun hoofd doet ze beseffen dat aankloppen bij school de terreur voor hun kind alleen maar erger maakt. Dus blijven ze vaak machteloos toekijken. Met een hart dat breekt, telkens weer opnieuw. Ga in gesprek met de pesters, ga in gesprek met de gepeste. Zet ze niet gewoon samen in een kring, want vaak zijn de pesters veel mondiger dan de gepeste en dan klapt deze laatste standaard dicht. Nog te vaak laat de leraar de pesters sorry zeggen en daarmee is de kous voor hen af. Ga als leerkracht je handen niet wassen in onschuld. Je weet dat de kous hiermee niet af is. Het gepeste kind krijgt de sorry, die de pesters er hypocriet en onder dwang hebben uitgeperst, dubbel en dik terug op zijn boterham.
Doe niet iets, maar doe méér! Anticipeer, sensibiliseer, informeer, choqueer desnoods.
Toon die pesters wat ze aanrichten. Zorg dat het indruk maakt en een blijvende indruk nalaat. Alleen als we met alle volwassenen samenspannen kunnen we dit uit de wereld halen.
Ben ik nu heerlijk naïef? Ben ik aan het vechten tegen de bierkaai? Mogelijks. Maar als wij als volwassenen al geen courage meer zouden hebben, dan zijn we pas echt ver van huis.
Eindigen doe ik graag met een positieve noot. Lieve Lola, knap kind van me. Ik sluit me graag aan bij wat je 'oude' kleuterjuf vandaag tegen je zei aan de schoolpoort: "ik ben potverdikke fier op jou. Heel fier. Maar ik had van jou niets anders verwacht."
Net zoals ieder kind heb je gaven en gebreken. Net zoals iedere mama smelt m'n hart even vaak als je m'n bloeddruk naar omhoog haalt. Maar voor nu kan ik alleen maar een diepe buiging maken voor je dapperheid. Blijf vooral jezelf, voor altijd.
X EJ
Comments